Kiedy w 1990 roku w Jastrzębiu-Zdroju powoływano do życia Państwową Szkołę Muzyczną, nikt nie przypuszczał, że to młode, stutysięczne miasto w ciągu 20 lat ulegnie tak ogromnym przeobrażeniom. Podłoża tych przeobrażeń upatrywać należy zarówno w postępujących zmianach gospodarczych regionu, jak również w galopujących przemianach społecznych, wpływających na styl życia cechujący przełom XX i XXI wieku. Miasto, typowo górnicze, przekształca się w nowoczesny ośrodek posiadający wyższe uczelnie, placówki kulturalne i naukowe. Zainteresowania muzyczne – głównie młodzieży – nie skupiają się wyłącznie wokół orkiestr dętych i muzyki chóralnej, jak było to przed laty, lecz na wielu innych formach życia muzycznego.
Miasto, typowo górnicze, przekształca się w nowoczesny ośrodek posiadający wyższe uczelnie, placówki kulturalne i naukowe. Zainteresowania muzyczne – głównie młodzieży – nie skupiają się wyłącznie wokół orkiestr dętych i muzyki chóralnej, jak było to przed laty, lecz na wielu innych formach życia muzycznego. Duża w tym zasługa nowych, młodych muzyków, twórców oraz animatorów kulturalnych, niejednokrotnie – co warto podkreślić – absolwentów Państwowej Szkoły Muzycznej. Pokolenie to, otwarte na to co nowe, nie zapomina jednakże o tym z czego wyrosło, o tradycji i historii… Pierwszą placówką kształcącą muzycznie dzieci i młodzież w Jastrzębiu-Zdroju było Społeczne Ognisko Muzyczne, powstałe w listopadzie 1959 roku jako Filia Społecznego Ogniska Muzycznego w Rybniku, a od września 1971 roku jako Filia Wodzisławskiego Ogniska Muzycznego.
Pierwszą placówką kształcącą muzycznie dzieci i młodzież w Jastrzębiu-Zdroju było Społeczne Ognisko Muzyczne, powstałe w listopadzie 1959 roku jako Filia Społecznego Ogniska Muzycznego w Rybniku, a od września 1971 roku jako Filia Wodzisławskiego Ogniska Muzycznego. Ważnym momentem w życiu kulturalnym miasta, mającym bezpośredni związek z późniejszym powstaniem Państwowej Szkoły Muzycznej, było powołanie do działalności we wrześniu 1973 roku Młodzieżowej Orkiestry Dętej Zasadniczej Szkoły Górniczej KWK „Jastrzębie”. Założycielem orkiestry oraz jej kierownikiem był dyrygent i pedagog mgr Stanisław Śmietana.
Dzięki jego inicjatywie orkiestra rozszerzyła swoją działalność w kierunku pedagogiki muzycznej, kształciła bowiem młodzież zarówno w zakresie umiejętności gry na instrumentach dętych i perkusji jak również uczyła podstaw teorii muzyki. Po latach owocnej działalności zespołu, dostrzeżono potrzebę pełnej profesjonalizacji edukacji muzycznej w Jastrzębiu-Zdroju. Tak zrodził się pomysł stworzenia szkoły muzycznej, którego realizacja – dzięki staraniom mgra Stanisława Śmietany oraz przy wsparciu miejscowych władz – dokonała się w 1990 roku. Uroczystego otwarcia Państwowej Szkoły Muzycznej dokonał 17 września prezydent miasta – Władysław Czyż w obecności przedstawicieli Ministerstwa Kultury i Sztuki.
Kadrę dydaktyczną, mającą do dyspozycji 10 sal lekcyjnych oraz aulę, tworzyli wówczas: mgr Stanisław Śmietana – dyrektor, nauczyciel gry na puzonie oraz prowadzący orkiestrę dętą, mgr Joanna Blazel-Sobala – fortepian, Józef Ciałoń – fagot, mgr Czesław Kasperek – klarnet, Józef Klyta – flet, dr Alina Kopoczek – teoria, dr Alojzy Kopoczek – teoria oraz chór, Danuta Kwitek – flet, mgr Marek Laszczak – klarnet, mgr Urszula Laszczak – teoria, mgr Eugeniusz Modliszewski – trąbka, mgr Joachim Nowak – waltornia oraz Janusz Śmietana – trąbka. Dzięki staraniom dyrektora, budynek szkoły ulegał od początku, aż do dnia dzisiejszego – ciągłym przeobrażeniom, coraz lepiej dostosowując się do wymogów nauczania oraz stwarzając zarówno uczniom jak i nauczycielom coraz lepsze warunki pracy.
W 1995 roku zwiększono ilość sal lekcyjnych oraz urządzono kameralną salę koncertową dzięki nadbudowie drugiej kondygnacji budynku. W ostatnich latach dokonano wymiany okien, dachu jak również odnowiono elewację budynku. Równolegle, ciągle wzbogacane jest wyposażenie szkoły – głównie chodzi tu o instrumentarium. Warto wspomnieć, że w pierwszym roku działalności szkoła dysponowała pięcioma pianinami i jednym fortepianem, dzisiaj prawie każda sala wyposażona jest w pianino, ponadto do dyspozycji jest pięć fortepianów, z czego jeden – najwyższej światowej klasy.
Szkoła posiada grono wysoko wykwalifikowanych pedagogów, ciągle podnoszących swoje kwalifikacje w ramach awansu zawodowego nauczycieli jak również, niejednokrotnie – legitymujących się tytułami naukowymi. Obecnie zatrudnionych jest 45 nauczycieli, w tym 10 w sekcji instrumentów klawiszowych, 9 w sekcji instrumentów dętych blaszanych, perkusji i akordeonu, 10 w sekcji instrumentów dętych drewnianych, 7 w sekcji instrumentów smyczkowych i gitary, 7 w sekcji przedmiotów ogólnomuzycznych i 1 na stanowisku bibliotekarza. Wysoki poziom dydaktyki przekłada się bezpośrednio na sukcesy indywidualne oraz zespołowe uczniów na terenie kraju jak i za granicą.
Rozwój szkoły widoczny jest również w sferze dydaktycznej. Na początku kształcenie odbywało się w sekcji instrumentów dętych oraz perkusji, później prężnie rozwinęła się sekcja fortepianu, instrumentów smyczkowych, rozpoczęto kształcenie gry na akordeonie czy gitarze. Obecnie jastrzębska szkoła kształci dzieci i młodzież w ramach Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia – w cyklu cztero i sześcioletnim oraz II stopnia, gdzie nauka trwa sześć lat i kończy się egzaminem dyplomowym.
Na terenie szkoły działa pięć sekcji: instrumentów klawiszowych, instrumentów smyczkowych i gitary, instrumentów dętych drewnianych, instrumentów dętych blaszanych, perkusji i akordeonu oraz sekcja przedmiotów ogólnomuzycznych.
W 2016 r. z rozpoczęła się kolejna rozbudowa Szkoły Muzycznej o nowoczesny budynek z Salą koncertową mieszczącą 360 osób widowni, przestrzenią foyer, zapleczem dla artystów. Budynek został zaprojektowany przez architektów Mariusza Komrausa i Aleksandra Bednarskiego – SLAS Architekci, a głównym wykonawcą jest firma INTRAVI.
Rola jaką spełnia jastrzębska placówka muzyczna wydaje się być nie do przecenienia. Jej misja nie sprowadza się wyłącznie do kształcenia przyszłych zawodowych muzyków, artystów – ale przede wszystkim do kształtowania szeroko pojętego życia kulturalnego miasta i regionu. Do tego powołani są – i to już realizują – jej liczni wychowankowie.